پدر علم اقتصاد، ابن خلدون

ابن خلدون پدر علم اقتصاد

ابراهیم م. اویس

مترجم: نصرالله خلیلی تیرتاشی

مجله معرفت، اردیبهشت ۱۳۸۰، شماره ۴۱ (۹صفحه ـ از صفحه ۶۱ تا ۶۹)

ابن خلدون دانشمند بزرگ اسلام در تحقیقات خود که ملهم از هیچ یک از پیشینیان خود نبود در مقدمه خویش پایه و اساس رشته هاى مختلف دانش، به ویژه علم عمران را مطرح نمود. وى در خلال درک شناخت و تحلیل جامعه و پدیده هاى آن، به تولید اندیشه هاى اقتصادى اصیل نیز پرداخت و در طى آن بذرهاى نظریات مختلفى نظیر نظریه درآمد، تولید، مصرف، توزیع، عرضه، تقاضا، هزینه، مطلوبیت، ارزش کار، مالیات ستانى، رشد و توسعه، سود، قیمت، نقش دولت، پول و تجارت خارجى را کاشت که بى تردید وى را به عنوان پیشگام بزرگ در تاریخ اندیشه هاى اقتصادى قرار مى دهد. نظریات وى اندیشه هاى مدرن اقتصادى حتى اقتصاد سیاسى در ایالات متحده امریکا و جاهاى دیگر را تحت تأثیر قرار داد. على رغم مشارکت وى، بعضى بدون این که افتخار این نظریات را به متفکر اصلى اش ابن خلدون نسبت دهند بعدها به آدم اسمیت نسبت داده اند.

این مقاله تلاش دارد، افتخار فراموش شده ابن خلدون را به وى بازگرداند. و با توجه به مشارکت بى سابقه وى در تمامى زمینه هاى علم اقتصاد شایسته است وى را «پدر علم اقتصاد» بنامیم.

علی شوریده و مریم سعیدی از نقش ریاضی در اقتصاد می‌گویند

خوره اقتصاد

محمد علی‌نژاد

دو خوره ریاضی،‌ دو نابغه و حالا دو اقتصاددان. علی شوریده و مریم سعیدی، از زمان المپیاد ریاضی دانش‌آموزی تاکنون مسیر زندگی‌شان مشابه هم بوده است. از طلای المپیاد ریاضی دانش‌آموزی گرفته تا تغییر رشته از مهندسی برق به مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف و سفر به کانادا برای خواندن اقتصاد در دانشگاه بریتیش کلمبیا این زوج همواره در مسیر موفقیت گام برداشته‌اند. اما در علم اقتصاد، مسیری متفاوت را در پیش‌ گرفته‌اند. سعیدی وارد حوزه اقتصاد خرد شده و شوریده تخصصش اقتصاد کلان است. هر دو معتقدند مهندسی نمی‌توانسته پاسخگوی دغدغه‌های فکری آنها باشد و برای همین به اقتصادی روی آوردند که ریاضی در آن نقش پررنگ‌تری دارد. سعیدی می‌گوید هر‌چه جلوتر رفته اقتصاد برایش جذاب‌تر شده و استفاده از ریاضی در مدل‌های اقتصادی باعث شده تا حوزه خرد را برای ادامه تحصیل انتخاب کند. شوریده اما می‌گوید دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی در دوره اصلاحات باعث علاقه‌مندی‌اش به اقتصاد شده و مسائلی همچون رشد اقتصادی و نقش و اندازه دولت در اقتصاد باعث آن شده که وارد اقتصاد کلان شود.